Trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, business analyst h (BA) đã trở thành một trong những vị trí quan trọng và hấp dẫn nhất trong các tổ chức kinh doanh. Nhưng công việc của một business analyst là gì? Vai trò này không chỉ đóng vai trò là cầu nối giữa bộ phận kinh doanh và bộ phận công nghệ mà còn trực tiếp góp phần cải tiến quy trình, giải quyết các vấn đề phức tạp và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Business analyst là gì?
Dịch theo nghĩa đen, Business Analyst (BA) có nghĩa là “chuyên viên phân tích nghiệp vụ” nhưng ở Việt Nam, người ta thường dùng thuật ngữ “chuyên viên phân tích nghiệp vụ”. Đúng như tên gọi, trách nhiệm chính của vị trí BA là phân tích và đánh giá toàn bộ quy trình kinh doanh của công ty, xác định các vấn đề cần cải thiện, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể. BA có thể làm việc trực tiếp với khách hàng để thu thập phản hồi, sau đó cung cấp thông tin cho đội ngũ nội bộ xử lý. Ngoài ra, BA còn đảm nhận các vai trò như soạn thảo và quản lý tài liệu kỹ thuật.
Ví dụ, nếu một doanh nghiệp gặp phải các vấn đề về phát triển, BA sẽ làm việc với các bên liên quan để thiết kế các giải pháp cụ thể đáp ứng nhu cầu. BA có thể linh hoạt trong việc triển khai các giải pháp đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không cần sử dụng phần mềm. Thay vào đó, BA có thể đề xuất thay đổi chính sách, xem xét các thay đổi hoặc đào tạo lại nhân viên công ty. Sau khi kế hoạch được giới thiệu và phê duyệt, BA và các nhóm kỹ thuật/kinh doanh sẽ tiếp tục xây dựng và triển khai kế hoạch.
Theo các chuyên gia KJC, BA không chỉ hiện diện trong ngành CNTT mà còn ở các ngành và lĩnh vực khác như ngân hàng, vận tải , v.v. Có một thuật ngữ mà BA thường xuyên sử dụng và cần phải hiểu rõ: các bên liên quan , bao gồm bất kỳ ai đóng góp vào dự án: nhóm kỹ thuật, doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư, đối tác, khách hàng, v.v.
Vai trò và trách nhiệm của nhà phân tích kinh doanh
Công việc của một nhà phân tích kinh doanh rất đa dạng tùy thuộc vào ngành nghề và quy mô của doanh nghiệp. Vậy vai trò và trách nhiệm của một nhà phân tích kinh doanh là gì?
Phân tích nhu cầu kinh doanh :
- Làm việc với các bên liên quan để hiểu rõ mục tiêu và vấn đề cần giải quyết.
- Thu thập thông tin và ghi chép nhu cầu kinh doanh vào các tài liệu chi tiết.
Phân tích dữ liệu và cung cấp giải pháp:
- Sử dụng các công cụ phân tích như Excel, SQL hoặc Tableau để xử lý dữ liệu.
- Đánh giá các giải pháp khả thi và tư vấn về việc thực hiện.
Quản lý dự án và theo dõi tiến độ :
- Hợp tác với các phòng kỹ thuật, tiếp thị và tài chính để đảm bảo đạt được mục tiêu của dự án.
- Giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện.
Tạo tài liệu kỹ thuật và đào tạo:
- Tạo các tài liệu như BRD (Tài liệu yêu cầu kinh doanh), SRS (Đặc tả yêu cầu hệ thống).
- Đào tạo và hướng dẫn người dùng sau khi triển khai giải pháp.
Kỹ năng cần thiết cho một business analyst
Những kỹ năng quan trọng nhất mà một Nhà phân tích Kinh doanh cần có là gì? Để trở thành một BA xuất sắc, bạn cần kết hợp cả kỹ năng cứng và kỹ năng mềm:
- Kỹ năng phân tích: Hiểu dữ liệu và biến nó thành thông tin có giá trị để ra quyết định.
- Kỹ năng giao tiếp : Diễn đạt ý tưởng và giải thích các vấn đề kỹ thuật phức tạp bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu.
- Kiến thức kinh doanh và công nghệ : Chuyên môn về quy trình kinh doanh, hiểu biết kỹ thuật để xác định các giải pháp phù hợp.
- Công cụ hỗ trợ: Phải thành thạo các công cụ như Jira, Confluence hoặc phần mềm phân tích dữ liệu như Power BI, Tableau.
Cần những gì để trở thành business analyst?
Kiến thức cơ bản về phân tích kinh doanh
- Khái niệm phân tích kinh doanh : Tìm hiểu vai trò của BA trong kinh doanh, từ việc xác định yêu cầu đến giải quyết các vấn đề kinh doanh.
- Quy trình và phương pháp : Tìm hiểu về các phương pháp như Agile, Waterfall và Scrum để làm việc hiệu quả với các nhóm kỹ thuật.
Công nghệ thông tin và hệ thống
- Quản lý cơ sở dữ liệu : Tìm hiểu cách sử dụng SQL để truy vấn và phân tích dữ liệu.
- Phần mềm hỗ trợ BA: Phải thành thạo các công cụ như Microsoft Excel, Tableau, Power BI hoặc phần mềm quản lý dự án như JIRA, Confluence.
- Am hiểu công nghệ : Hiểu cách thức hoạt động của hệ thống phần mềm, API và công cụ tích hợp.
Kỹ năng phân tích và mô hình hóa
- Mô hình hóa quy trình kinh doanh: Học cách sử dụng các công cụ như BPMN hoặc Visio để vẽ quy trình.
- Phân tích dữ liệu: Học cách diễn giải dữ liệu và rút ra kết luận dựa trên số liệu thống kê.
Kỹ năng giao tiếp và quản lý
- Giao tiếp hiệu quả : Học cách trình bày ý tưởng, báo cáo và thuyết phục các bên liên quan.
- Quản lý yêu cầu: Hiểu cách thu thập, phân tích và theo dõi các yêu cầu của dự án.
Dạy chứng chỉ chuyên môn
- Chuyên gia phân tích kinh doanh được chứng nhận (CBAP): Chứng chỉ quốc tế dành cho các BA có kinh nghiệm.
- Certified Scrum Master (CSM): Chứng chỉ lý tưởng cho các dự án Agile.
- PMI Professional in Business Analysis (PMI-PBA): Chứng chỉ PMI củng cố kiến thức về quản lý dự án và phân tích kinh doanh.
Kỹ năng mềm
- Tư duy phân tích : Học cách nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ.
- Giải quyết vấn đề : Phát triển khả năng tìm ra giải pháp toàn diện cho những thách thức trong kinh doanh.
- Hợp tác : Hiểu cách làm việc toàn diện và hiệu quả trong các nhóm đa dạng.
Lợi ích của business analyst đối với doanh nghiệp
Theo như những người quan tâm đại sứ thương hiệu KJC cho biết, BA đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả và năng suất kinh doanh:
- Nâng cao hiệu quả hoạt động : Tinh giản quy trình làm việc, giảm chi phí không cần thiết.
- Cải thiện việc ra quyết định : Cung cấp các giải pháp dựa trên dữ liệu và nghiên cứu chuyên sâu.
- Khuyến khích đổi mới : Đề xuất những ý tưởng mới giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn trên thị trường.
Cơ hội và thách thức của business analyst
Mức lương và cơ hội việc làm
- Mức lương : Tại Việt Nam, mức lương khởi điểm của một chuyên viên phân tích nghiệp vụ dao động từ 12-20 triệu đồng/tháng. Đối với những người có kinh nghiệm, mức lương có thể lên tới 50 triệu đồng/tháng.
- Cơ hội việc làm : Việc làm phân tích kinh doanh có thể xuất hiện ở nhiều lĩnh vực như công việc ngân hàng, công việc bảo hiểm, công việc thương mại điện tử, công việc vận tải và công việc công nghệ thông tin.
Những thách thức
- Hiểu đúng các yêu cầu : Các yêu cầu từ khách hàng hoặc nhóm quản lý thường mơ hồ và có thể thay đổi.
- Áp lực về tiến độ : Cần cân bằng giữa kỳ vọng của bên liên quan và thời gian thực hiện dự án.
- Cập nhật công nghệ : BA cần nhận thức được các xu hướng công nghệ mới để đưa ra các giải pháp hiệu quả.
Business analyst là gì? Business analyst là một nghề nghiệp đầy hứa hẹn trong thời đại công nghệ. Nếu bạn muốn làm việc trong một môi trường sáng tạo, phát triển kỹ năng phân tích và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh doanh, đây chắc chắn là một lựa chọn đáng cân nhắc. Bằng cách học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và xây dựng một lộ trình rõ ràng, bạn sẽ dần dần thành công trong vai trò này.